Modele biznesowe oparte na technologii blockchain: klasyfikacja sektorowa oraz rekomendacje dla przedsiębiorstw

Artykuł autorstwa pracowników Katedry Informatyki Ekonomicznej pt. „Blockchain as an Enabler of Generic Business Model Realization” wypełnia istotną lukę między teorią modeli biznesowych a praktyką wdrażania technologii rozproszonego rejestru. Autorzy stawiają trzy kluczowe pytania badawcze: w jaki sposób blockchain zmienia dynamikę branż, jakie cechy definiują modele biznesowe oparte na technologii blockchain oraz czy technologia ta rzeczywiście umożliwia powstanie zupełnie nowych schematów działalności.

Bazując na prawie 40 000 zdecentralizowanych aplikacji z dwóch niezależnych baz danych, praca stosuje podejście badawcze oparte na projektowaniu do systematycznej klasyfikacji oraz oceny modeli. Najpierw przeanalizowano pojęcie modelu biznesowego oraz wybrano podejście zorientowane na wartość jako najbardziej adekwatne dla zdecentralizowanej perspektywy. Następnie badacze uporządkowali 15 modeli, dzieląc je na siedem kategorii branżowych (m.in. finanse, energia, usługi IT), a w macierzy przypadków wskazali 55 realnych startupów, które ilustrują zarówno dojrzewające, jak i wschodzące praktyki biznesowe. Analiza pozwoliła odróżnić modele kompatybilne z architekturą blockchain od tych, które w zdecentralizowanym środowisku tracą rację bytu. 

Najcenniejszym wkładem pracy jest identyfikacja trzech nowych wzorców modeli biznesowych (np. „utility‑token orchestration” czy „decentralized data marketplace”), które wcześniej nie występowały w literaturze ani na rynku, oraz rozszerzenie istniejących czterech wariantów, takich jak BaaS czy P2P blockchain trading. Autorzy pokazują, że przejrzystość, niezmienność i automatyzacja smart‑kontraktów nie tylko usprawniają klasyczne łańcuchy wartości, lecz także otwierają przestrzeń dla zupełnie nowych propozycji wartości i źródeł przychodu. 

Wnioski mają wymiar zarówno akademicki, jak i praktyczny: dostarczają badaczom solidnej taksonomii do dalszych studiów nad innowacjami, przedsiębiorcom – gotowych szablonów adaptacji technologii, a regulatorom – punktu odniesienia przy tworzeniu ram prawnych wspierających decentralizację. Artykuł wyraźnie dowodzi, że technologia blockchain przekształca modele biznesowe z wyjątkową elastycznością i skalą, zapowiadając kolejną falę cyfrowej transformacji.

Autorzy publikacji: dr Piotr Stolarski, dr Elżbieta Lewańska, prof. dr hab. Witold Abramowicz.