Rezultaty projektu IREG

Badania koncentrują się na konceptualizacji zrównoważonej przedsiębiorczości, mając na celu opracowanie kompleksowego profilu zrównoważonego przedsiębiorcy.

Badania jakościowe, oparte na wywiadach z 20 przedsiębiorcami prowadzącymi lokale wegańskie i wegetariańskie w Poznaniu, analizują specyfikę prowadzenia biznesu opartego na żywności roślinnej, motywacje i kompetencje przedsiębiorców, współpracę z innymi podmiotami oraz aspekty związane ze zrównoważonym rozwojem. Wywiady te są transkrybowane i analizowane przy użyciu specjalistycznego oprogramowania Maxqda, co ułatwia identyfikację wzorców i tematów badawczych.

Spożywanie i promowanie żywności roślinnej jest istotne, ponieważ produkcja mięsa ma większy negatywny wpływ na środowisko. Charakteryzuje się ona między innymi większą emisją gazów cieplarnianych, nadmiernym zużyciem wody oraz zanieczyszczeniem gleby.

Lokale wegańskie i wegetariańskie stanowią przykład zrównoważonej przedsiębiorczości, integrując troskę o środowisko z działalnością biznesową. Wyzwania, przed którymi stoją przedsiębiorcy prowadzący lokale wegańskie i wegetariańskie to m.in.:
• wyższe ceny produktów roślinnych w porównaniu do mięsnych zwiększające koszty prowadzenia działalności,
• negatywne nastawienie części konsumentów do określenia „wegańskie”, które może wpływać na popyt,
• większe oczekiwania konsumentów wegańskich w porównaniu do osób jedzących mięso, m.in. pod względem wyższych wymogów jakościowych i etycznych,
• wyzwania związane z inflacją i specyfiką branży gastronomicznej ogółem, niezależnie od rodzaju kuchni.

Ważnym aspektem jest budowanie relacji między przedsiębiorcami a innymi podmiotami w branży. Badania pokazują, że wielu przedsiębiorców nie przywiązuje dużej wagi do długotrwałych relacji z dostawcami lub konkurentami. Brak rozbudowanej sieci kontaktów ogranicza dostęp do zasobów, wiedzy i know-how. Tymczasem współpraca z konkurentami może być źródłem informacji o nowych rozwiązaniach, a silne relacje z dostawcami zapewniają stabilność w sytuacjach kryzysowych. Chociaż ograniczona dostępność zasobów zmusza przedsiębiorców do nawiązywania relacji z dostawcami, którzy nie zawsze podzielają wartości związane ze zrównoważonym rozwojem czy dobrostanem zwierząt. Jedną z przyczyn ograniczania relacji biznesowych są cechy osobowościowe przedsiębiorców, takie jak potrzeba niezależności, lęk przed współpracą i niechęć do dzielenia się informacjami.

DOI:10.29119/1641-3466.2024.199.31

Głównym celem realizacji badania było zdobycie wiedzy na temat wpływu innowacji technologicznych na zrównoważone funkcjonowanie przedsiębiorstw branży opakowaniowej w Polsce.
Zdobyte informacje przyczynią się do zrozumienia, jak wybrane przedsiębiorstwa produkujące opakowania wykorzystują cyfrowe technologie do optymalizacji produkcji mając na uwadze poprawę jakości życia społeczeństwa. Dodatkowo oceniony zostanie wpływ cyfryzacji na zrównoważone zarządzanie produkcją.

Cele szczegółowe:
1. Przeprowadzenie analizy stopnia wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju przez firmy opakowaniowe w Polsce.

2. Identyfikację oczekiwań́ organizacji związanych z wykorzystaniem cyfrowych technologii oraz możliwości usprawnień wspierających optymalizację procesów produkcyjnych i dystrybucyjnych.

3. Ocenę wpływu Gospodarki 5.0 na rozwój innowacyjnych rozwiązań w opakowaniach (inteligentne opakowania i personalizacja opakowań).

4. Identyfikację barier prawnych, technologicznych i społecznych, które ograniczają transformację branży.

5. Ocenę współpracy między podmiotami a instytucjami badawczymi i start-upami technologicznymi w procesie transformacji branży.

Badania ankietowe przeprowadzono na grupie organizacji produkujących opakowania z tworzyw sztucznych oraz papieru i tektury, działających na terenie polski. Udało się pozyskać odpowiedzi od 82 przedsiębiorstw z terenu całego kraju.

Na potrzeby realizacji celów badawczych wykorzystane zostaną zaawansowane metody statystyczne np. analiza czynnikowa, analiza korespondencji, skalowanie wielowymiarowe, wybrane testy statystyczne itp. Do obliczeń zostaną zastosowane języki R i Python, które oferują szeroką gamę pakietów dedykowanych przetwarzaniu i analizie danych statystycznych.

Badanie w trakcie realizacji.

Niniejsze badanie ilościowe powstało we współpracy badawczej z Politechniką Brnie (Brno University of Technology).

Celem badań była analiza czynników wpływających na sukces projektów budowlanych pod względem kosztów, czasu wykonania i jakości. Badanie przeprowadzono wśród trzech grup respondentów związanych z realizacją projektów budowlanych: inwestorów, projektantów i wykonawców. W badaniu uzyskano 171 odpowiedzi. W badaniu wykorzystano kwestionariusz online, zaś odpowiedzi zbierano z zastosowaniem 7-stopniowej skali Likerta.

Badanie wykazało, że zarówno zaawansowana komunikacja i zarządzanie zmianą, jak i skuteczny i dokładny nadzór nad projektem budowlanym pozytywnie wpływają na jego sukces w kontekście trzech czynników: czasu, kosztów i jakości czyli w ramach koncepcji tzw. żelaznego trójkąta.

Wyniki badań pokazują, że firmy w sektorze budowlanym powinny zwracać uwagę na praktyki korzystania z komunikacji cyfrowej, aby skutecznie radzić sobie ze zmianami.

Wyniki badań wykazały, że opracowanie bezbłędnej dokumentacji w projektach budowlanych technicznej wymaga czasu i odpowiedniej koordynacji zasobów, ale warto ten koszt ponieść, gdyż dobrej jakości dokumentacja ma kluczowe znaczenie dla sukcesu projektu, a koszty jej opracowania są znikome w porównaniu z ceną prac budowlanych.

Efektem badania będą dwie publikacje, które są obecnie procedowane.

Badanie ankietowe przeprowadzono w dwóch etapach.

Pierwszy etap na próbie 120 respondentów miał na celu walidację narzędzi badawczych oraz określenie roli wykluczenia społecznego w kontekście uprzedzeń wobec sztucznej inteligencji. W badaniu zastosowano metodę ankietową. Ankieta została udostępniona uczestnikom za pośrednictwem internetowej platformy Prolific. Ankieta zawierała pytania zamknięte, oparte głównie na wcześniej testowanych w literaturze skalach do pomiaru postaw.

Drugi etap na próbie 330 respondentów miał na celu określenie, w jakim zakresie liczba i jakość zarówno pozytywnych, jak i negatywnych kontaktów z konwersacyjną sztuczną inteligencją wpływa na uprzedzenia wobec AI. Dane były zbierana na platformie Prolific i wykorzystała przetestowane w etapie pierwszym skale do pomiaru postaw.

Konceptualne ramy dla badania wyznacza model kontaktu Gordona Allporta dotyczący uprzedzeń międzygrupowych wraz z późniejszymi badaniami podsumowanymi w szeregu meta-analiz m.in.  Pettigrew & Tropp, (2006, 2013). Wskazują one na trzy główne czynniki mediujące relację pomiędzy kontaktami a uprzedzeniami: niepokój, wiedzę oraz empatię. W kontekście badań związanych ze sztuczną inteligencją uzupełniono ten zestaw o antropomorfizację (jako zmienną poprzedzającą empatię). Uprzedzenia wobec sztucznej inteligencji były zoperacjonalizowane jako przekonania dotyczące zdolności sztucznej inteligencji do oszukiwania.

Wyniki badania ankietowego wskazują:

• Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym postrzegają sztuczną inteligencję jako stosującą oszustwo częściej niż osoby mniej zagrożone wykluczeniem.
• Awersja do sztucznej inteligencji zwiększa siłę uprzedzeń związaną ze sztuczną inteligencją.
• Osoby posiadające częstsze pozytywne kontakty z konwersacyjną sztuczną inteligencją charakteryzują się niższym poziomem uprzedzeń wobec sztucznej inteligencji (mierzonej jako przekonania dotyczące stosowania oszukańczych praktyk przez AI) zgodnie z hipotezą kontaktu Allporta.
• Czynnikiem mediującym relację między pozytywnymi kontaktami a uprzedzeniami jest empatia zgodnie z modelem kontaktu Pettigrew i Troupa.
• Wiedza oraz niepokój nie są czynnikami mediującymi relację między pozytywnymi kontaktami ze sztuczną inteligencją a uprzedzeniami wobec AI.

Efektem badania będą dwie publikacje, które są obecnie procedowane.

Badanie skoncentrowało się na analizie wpływu środków transportu na środowisko z wykorzystaniem metody analizy cyklu życia (LCA), w szczególności w kontekście lotów krótkodystansowych oraz ich porównania z transportem kolejowym i samochodowym.
Badano wpływ środowiskowy następujących środków transportu:
– Transport lotniczy (bardzo krótkodystansowy, krótkodystansowy, średniodystansowy, długodystansowy).
– Transport kolejowy (regionalny, dalekobieżny, pociągi dużych prędkości).
– Transport samochodowy (benzynowy, dieslowy, elektryczny).

Próbka badawcza obejmowała dane dotyczące emisji i zużycia zasobów na jednostkę funkcjonalną 1 osobokilometr (pkm).
Badania ujawniły różnice w wpływie na środowisko pomiędzy różnymi środkami transportu, podważając niektóre powszechne przekonania i potwierdzając inne.
– Kolej potwierdziła swoją reputację jako najbardziej zrównoważony środek transportu. Z najniższymi emisjami CO2 na osobokilometr oraz minimalnym zużyciem zasobów naturalnych, transport kolejowy staje się kluczowym rozwiązaniem w walce ze zmianami klimatycznymi.
– Choć samochody elektryczne eliminują emisje spalin podczas jazdy, ich produkcja, zwłaszcza baterii, generuje ogromne obciążenia środowiskowe. Wynik ten wskazuje na potrzebę rozwoju bardziej ekologicznych technologii magazynowania energii i optymalizacji procesów produkcji.
– Wbrew stereotypom, loty średnio- i długodystansowe okazały się bardziej ekologiczne w przeliczeniu na osobokilometr niż transport samochodowy. Dzięki lepszej efektywności paliwowej i większej liczbie pasażerów na pokładzie, lotnictwo długodystansowe jest bardziej zrównoważoną opcją niż się powszechnie uważa.
– Loty o długości poniżej 800 km mają największy negatywny wpływ na środowisko. Wysokie zużycie paliwa oraz ograniczony potencjał przewozowy czynią je najmniej ekologiczną opcją podróży. Wynik ten silnie wspiera potrzebę rozwijania transportu kolejowego na tych trasach.

Opracowanie przedstawia wyniki analizy znaczenia podmiotów typu Real Estate Investment Trust (REIT) na rynku najmu mieszkań, podkreślając ich potencjalny wpływ na dostępność mieszkań, stabilność rynku oraz jakość wynajmowanych lokali. REIT-y, jako fundusze inwestycyjne działające na rynku nieruchomości, odgrywają kluczową rolę w profesjonalizacji rynku najmu dzięki możliwościom finansowym, zarządczym i skali działalności. Jednak ich obecność wiąże się również z wyzwaniami, takimi jak ryzyko monopolizacji rynku, wzrost czynszów oraz ograniczenie dostępu do mieszkań dla osób o niższych dochodach.

Badanie identyfikuje szanse i zagrożenia związane z działalnością REIT-ów, analizując przypadki z różnych rynków międzynarodowych oraz dostosowanie tych podmiotów do specyfiki lokalnych rynków nieruchomości. Jako najistotniejszą szansę wynikającą z implementacji struktur REIT na wybranych rynkach wskazywano profesjonalizację rynku najmu. REIT-y wnoszą bowiem standardy zarządzania nieruchomościami, co przekłada się na lepszą jakość mieszkań oraz bardziej przewidywalne warunki najmu. Ponadto dostęp do dużych zasobów kapitału oraz stabilizację rynku.

Niestety na tle wielu pozytywnych aspektów działalności REIT można zaobserwować także konkretne zagrożenia z tego wynikające. Duża koncentracja REIT-ów na rynku najmu może prowadzić do wzrostu czynszów, ograniczając dostępność mieszkań dla najemców. Mniejsze podmioty mogą mieć trudności w konkurowaniu z REITami, co prowadzi do zmniejszenia różnorodności ofert. REIT-y często skupiają się na bardziej dochodowych segmentach rynku, co może pogłębiać problemy z dostępem do mieszkań dla osób o niższych zarobkach.

Podmioty te są także są wrażliwe na zmiany stóp procentowych i sytuacji na rynkach kapitałowych, co może wprowadzać niestabilność na rynek wynajmu w długim okresie. REIT-y mogą być skutecznym narzędziem wspierającym rozwój rynku najmu mieszkań, ale wymagają starannego monitorowania i regulacji, aby zapobiec potencjalnym negatywnym skutkom. Kluczowe znaczenie ma równoważenie interesów inwestorów z potrzebami najemców, zwłaszcza w kontekście rosnących problemów mieszkaniowych w wielu krajach.

Celem przeprowadzonych badań było uporządkowanie wiedzy dotyczącej uwarunkowań procesu rewitalizacji dawnych terenów Zakładów Naprawy Taboru Kolejowego (ZNTK) w Poznaniu, znanych jako Wolne Tory, a następnie dyskusja społecznego postrzegania kierunków przemian w tym bardzo atrakcyjnym lokalizacyjnie fragmencie miasta. Wybór tego obszaru był celowy, ponieważ od ponad 20 lat toczą się dyskusje dotyczące powtórnego zagospodarowania tego terenu. W tym czasie przeprowadzane były konsultacje społeczne, zorganizowany został konkurs na najlepszą koncepcję rewitalizacji Wolnych Torów oraz rozpisywano liczne przetargi na zakup tej przestrzeni, które finalnie nie dochodziły do skutku.  Badana przestrzeń ma charakter poprzemysłowy. Jest ściśle związana z Poznaniem oraz jego historią i ma szczególne miejsce w pamięci wielu poznaniaków. Przez dziesiątki lat w poznańskich ZNTK zatrudnionych było tysiące osób. Pozostała po prowadzonej działalności zabytkowa zabudowa przemysłowa wpisała się na stałe w krajobraz miejski oraz świadomość społeczeństwa. Została również objęta ochroną konserwatorską i wpisem do rejestru zabytków. Obecnie jest to jednak teren wyraźnie zdegradowany. Należy go wykorzystać w przemyślany sposób, bo ma on potencjał, by powiązać ze sobą centrum Poznania, Wildę i Łazarz.

W badaniach szczególnie istotne było pokazanie różnorodności i punktów wspólnych w spojrzeniu na dalsze przemiany Wolnych Torów w perspektywie mieszkańców Poznania. To właśnie pomogłoby w przyszłości znaleźć najlepsze pomysły i rekomendacje dotyczące ich rewitalizacji. Kierunki definiowane przez mieszkańców zwykle znacząco różnią się od punktu widzenia władz samorządowych oraz spojrzenia potencjalnych inwestorów prywatnych angażujących się w tego typu przedsięwzięcia.

Okazało się, że w społecznej wizji rewitalizacji tego obszaru generalnie dominują akcenty niekomercyjne, takie jak park, ewentualnie park z powiązaną z nim funkcją ogólnej dostępności rekreacyjnej. Co ciekawe, ci sami respondenci dopuszczali funkcję mieszkaniową oraz deklarowali silną niechęć dla rozwoju funkcji komercyjnych. Podkreślali również, że zrewitalizowana przestrzeń ma być egalitarna (dla wszystkich), a nie ekskluzywna (dla wybranych jednostek). Widzą ten obszar raczej jako docelowo dedykowany mieszkańcom, lokalnej społeczności, aniżeli adresowany do turystów i gości. Wyraźnie preferowana jest wizja ogromnego, kompleksowego przedsięwzięcia rewitalizacyjnego dla całości Wolnych Torów, niż podejmowanie działań w sposób fragmentaryczny, kawałek po kawałku.

Na koniec trzeba dodać, że społeczna koncepcja przemian badanego terenu jest niemal zupełnie oderwana od pytań o pieniądze, o konieczność poniesienia potężnych kosztów przeprowadzenia takich inwestycji. Pomysły poznaniaków są tu zatem dość czytelne i w znacznej mierze wewnętrznie spójne, zgodne, ale, niestety, jednocześnie w znacznej mierze życzeniowe. To ważna konkluzja, ponieważ wróży skomplikowany przebieg dalszych konsultacji społecznych, idących w kierunku wdrożenia procesu rewitalizacji Wolnych Torów w Poznaniu.

Mieszkanie stanowi jedną z podstawowych potrzeb człowieka. To nie tylko miejsce zamieszkania, ale także przestrzeń prywatna zapewniająca komfort życia i bezpieczeństwo. Dynamiczne zmiany społeczno-ekonomiczne w ostatnich latach spowodowały, że szacunek potrzeb mieszkaniowych ma coraz większe znaczenie w tworzeniu polityki mieszkaniowej wspierającej dostępność mieszkań, skuteczne planowanie przestrzenne oraz rozwój miast zgodny z trendami demograficznymi.

Potrzeby mieszkaniowe to oczekiwania oraz wymagania ludzi w kontekście warunków życia w mieszkaniu bądź domu. Potrzeby mieszkaniowe mogą obejmować wielkość mieszkania, liczbę pokoi, typ mieszkania, lokalizację, dostęp do infrastruktury, standard wykończenia czy zastosowanie nowoczesnych technologii. Potrzeby mieszkaniowe są różne i uzależnione od wieku, dochodów czy stylu życia osób.

Autorzy referatu określili sytuację mieszkaniową w Polsce na tle wybranych krajów Unii Europejskiej skupiając się na wskaźnikach dotyczących zmian demograficznych w poszczególnych krajach, zmian w wysokości dochodu mieszkańców, a także warunkach mieszkaniowych obywateli. W dalszej części referatu przedstawiono miary potrzeb mieszkaniowych i na podstawie zebranych danych dokonano szacunków potrzeb mieszkaniowych w odniesieniu do sytuacji w Unii Europejskiej.

Przedstawione w referacie miary potrzeb mieszkaniowych stanowią cenną informację dotyczącą sytuacji na rynku mieszkaniowym oraz o warunkach życia ludzi. Analiza szacunków potrzeb mieszkaniowych pozwala wskazać działania, które należy podjąć celem poprawy dostępności i jakości mieszkań. Autorzy wskazali, jakie są potrzeby w zakresie liczby mieszkań do wybudowania i perspektywy osiągnięcia założonych pułapów w perspektywie wieloletniej, a także jakie są główne wnioski wynikające z badania i na co należy zwrócić uwagę celem zniwelowania braków w ilości mieszkań.

Podczas wystąpienia wyjaśniono innowacje i dyfuzje innowacji oraz możliwości i ograniczenia dyfuzji innowacji na rynku nieruchomości. Podkreślono znaczenie innowacji proekologicznych i tych związanych z digitalizacją. Zidentyfikowane zostały kluczowe czynniki wpływające na skuteczność wprowadzania innowacji oraz przedstawienie wybranych praktyk w tym zakresie. Dokonano próby odpowiedzi na pytania o główne determinanty dyfuzji innowacji na rynkach nieruchomości, o powiązania pomiędzy rozwiązaniami proekologicznymi a digitalizacją rynku nieruchomości, o najlepsze praktyki w zakresie skutecznego wdrażania innowacji w sektorze nieruchomości.

Dyfuzja innowacji na rynku nieruchomości jest uzależniona od kilku kluczowych czynników, takich jak zgodność z wartościami i potrzebami użytkowników, postrzegana przewaga, obserwowalność efektów oraz możliwość przetestowania nowych rozwiązań. Obserwowalność i dostępność informacji o innowacjach mają szczególnie istotne znaczenie w zwiększaniu tempa ich adopcji. Istnieją znaczące bariery ograniczające rozprzestrzenianie się innowacji, w tym wysokie koszty wdrożenia, złożoność technologii oraz brak odpowiednich regulacji lub zachęt ze strony państwa. Z kolei innowacje społeczne, takie jak budownictwo wspólnotowe,
napotykają na bariery wynikające z norm i wartości kulturowych, które mogą wpływać na niską akceptację tych rozwiązań. Przykłady innowacji cyfrowych i proekologicznych pokazują, że otwarte podejście do innowacji, uwzględniające współpracę zewnętrznych partnerów i dostęp do ekosystemów innowacji, przyspiesza ich rozwój i wdrażanie. Współpraca międzysektorowa i platformy
crowdfundingowe stają się kluczowymi narzędziami w dostarczaniu nowych rozwiązań, co sprzyja rozwojowi bardziej elastycznego i zrównoważonego rynku nieruchomości.