Rezultaty projektu IREG

Z moich wcześniejszych badań wynika, że najbardziej zaawansowane w procesie dobrowolnej redukcji materialnego śladu konsumpcji są osoby z pokolenia X (spośród przebadanych 4 pokoleń, tj. baby boomers, X, Y i Z). W celu realizacji tego zamysłu są skłonne ograniczyć kupowanie żywności i jej marnotrawstwo, zakupy nowej odzieży oraz współdzielić przestrzeń życiową. Nie wykazano związku w przypadku ograniczeń dotyczących posiadanych środków transportu i podróżowania oraz kupowania nowych mebli. Co więcej, osoby z tego pokolenia są także skłonne zredukować zużycie mediów oraz wydłużać czas użytkowania sprzętów, ale bez związku z chęcią ograniczenia materialnego śladu konsumpcji. Jest wysoce prawdopodobne, że w przypadku tych zachowań, motywacja ma charakter ekonomiczny.

Uzyskane wyniki wskazują na to, że ograniczenia z pobudek pro-środowiskowych są najbardziej prawdopodobne w przypadku takich zachowań, które dają konsumentom najwięcej korzyści i nie wymagają poświeceń. Z całą pewnością do takich należy ograniczanie kupowania żywności, szczególnie w kontekście ograniczenia jej marnotrawstwa – tutaj efekt może być podwójnie korzystny: konsument mniej wydaje na żywność, jednocześnie mniej jej wyrzuca.

Jeśli chodzi o ograniczenie kupowania nowej odzieży, to gotowość w tym zakresie może być tłumaczona kilkoma przyczynami: wzrostem społecznej akceptacji zakupów w second-handach (kupowanie tam nie jest już powodem wstydu), korzystną relacją ceny do jakości w przypadku odzieży używanej, a także być mniejszymi potrzebami w zakresie kupowania odzieży w ogóle (z powodu mniejszej podatności na trendy mody i ilości zgromadzonej odzieży).

Ciekawy efekt dotyczy skłonności do współdzielenia powierzchni mieszkaniowej. Pokolenie X obserwuje swoich starzejących się rodziców, brak systemowych rozwiązań w zakresie opieki nad seniorami w Polsce i prawdopodobnie, motywowane dodatkowo strachem przed samotnością, jest skłonne dzielić przestrzeń z innymi osobami.

Z kolei brak skłonności do ograniczeń w zakresie środków transportu może mieć związek z niewystarczającym poziomem rozwoju infrastruktury transportowej (i zjawiskiem wykluczenia transportowego), a także niskim komfortem korzystania z takich środków transportu współdzielonego jak np. hulajnoga.

Osoby z pokolenia X nie chcą także ograniczać się w podróżowaniu oraz, co ciekawe, redukować kupowania nowych mebli. Może to mieć związek z poczuciem niskiej ich jakości i koniecznością ich wymiany z jednej strony oraz obawami przed meblami używanymi – ostatecznie łatwiej wyprać spodnie kupione w second-handzie niż zdezynfekować fotel.

Planowane jest wykorzystanie wyników badań w monografii: „Mniej. Koncepcja dewzrostu z perspektywy konsumentów”.

W trzeciej dekadzie XXI wieku zwraca się szczególną uwagę w kształtowaniu polityk społecznej, gospodarczej i środowiskowej na implementację celów zrównoważonego rozwoju. Wśród nich poruszane są m.in. zagadnienia związane z zapewnieniem równości, różnorodności oraz włączania do współpracy i zespołów pracowników, którzy z różnych względów mogą czuć się wykluczeni. W literaturze i w praktyce dla ich opisu stosuje się akronim DEI – pochodzący od angielskich wyrazów diveristy, equity i inclusion, czyli różnorodność, równość i włączania.

W wielu organizacjach wdrażane są działania, które mają zapewniać w środowisku pracy różnorodność, zapewnić równe traktowanie i włączanie do prac zespołowych osób z różnych powodów wykluczane. W ten sposób buduje się zespoły, które z racji, iż są mniej homogeniczne, mogą kreować bardziej wielowymiarowe, zróżnicowane i lepsze rozwiązania dla realizowanych zadań, budujące zarówno kapitał społeczny w organizacji, jak i poza nią.

Prowadzone badanie, wśród najstarszych przedstawicieli pokolenia Z i Y, czyli osób urodzonych w latach    1995-2002 oraz 1975-1982 miała na celu:

1. ustalenie postaw przedstawicieli pokoleń Y i Z wobec praktyk z obszaru DEI,
2. identyfikację podobieństw i różnic w postawa przedstawicieli pokoleń Y i Z wobec DEI  oraz wskazaniem na  wybrane czynniki różnicujące respondentów (m.in. wykształcenie, płeć, miejsce zamieszkania, charakter wykonywanej pracy, także typ organizacji,
3. identyfikacja związku pomiędzy DEI i zjawiskiem obserwowanym od kilku lat – tzw. Ciche odchodzenie (QQ- quiet quitting).

Wstępna analiza wyników pozwala sformułować kilka ciekawych wniosków:

–  niezależnie od przynależności do pokolenia, pracownicy nie mają jednoznacznie  przyjętych  stanowisk odnośnie obecnego miejsca pracy oraz  Jedynie w przypadku trzech  opinii:  Czuję, że moja obecna praca jest pozbawiona sensu; Po dniu pracy trudno jest mi odzyskać energię; Kiedy rano wstaję, nie mam siły do rozpoczęcia nowego dnia pracy;

– wyraźnie przedstawiciele pokolenia Z  w większym stopniu niż przedstawiciele pokolenia Y przychylają się do  prezentowanych w badaniu opinii na temat różnorodności, równości oraz inkluzywności (DEI) oraz cichego odchodzenia z pracy (QQ).

– do najwyżej ocenianych opinii, niezależnie od pokolenia należą: U mojego obecnego pracodawcy liczą się umiejętności pracownika a nie jego płeć; W obecnej pracy zawsze czuję się częścią zespołu; Lepiej jest pracować z osobami podobnymi do siebie; Ludzie pasują do organizacji, w której obecnie pracuję, wówczas gdy są podobni do już zatrudnionych pracowników; Myślę, że organizacja w której pracuję, uznaje różnorodność kulturową pracowników; W organizacji w której pracuję, liczą się kwalifikacje, a nie wykształcenie; U mojego obecnego pracodawcy awans zależy od wyników pracownika, a nie od jego narodowości.

– pracownicy bardziej skłaniają się ocenom, iż mają zaufanie do swoich pracodawców.

– niezależnie od opinii poddawanej ocenie, wśród respondentów z danego pokolenia panuje dość duże zróżnicowanie postaw. Wskazuje to na fakt, iż pracownicy mają różne doświadczenia ze swoimi pracodawcami i ich postawy mogą się skrajnie różnić.

W dalszych etapach analiz  opracowywane  zostaną odpowiedzi z uwzględnieniem innych niż wiek kryteriów demograficznych. Ponadto zostanie zweryfikowana teza o związku między politykami DEI w organizacji a zaufaniem do organizacji oraz quiet quitting.

W naszych badaniach skupiliśmy się na problemie opóźnień w dostawach w łańcuchach dostaw, szczególnie w sektorze inżynierii morskiej, który jest kluczowy dla wielu gałęzi przemysłu. Zamiast polegać na tradycyjnych metodach przewidywania, które koncentrują się głównie na identyfikacji korelacji, zastosowaliśmy nowoczesne podejście przyczynowego uczenia maszynowego (Causal Machine Learning). To podejście nie tylko przewiduje, czy dostawa będzie opóźniona, ale także pomaga zrozumieć, dlaczego do opóźnienia dochodzi i jakie działania mogą je skutecznie zminimalizować.

Nasze badania, oparte na analizie ponad 77 tysięcy zamówień, wykazały, że dostawcy, którzy obsługują więcej niż jeden magazyn, są znacznie bardziej narażeni na opóźnienia. Wynika to z konieczności priorytetyzacji dostaw do różnych miejsc, co prowadzi do opóźnień w realizacji zamówień. Co więcej, odkryliśmy, że sezon, w którym składane są zamówienia, ma istotny wpływ na czas dostawy – zamówienia złożone w drugim i trzecim kwartale roku były bardziej narażone na opóźnienia w porównaniu do zamówień składanych w innych porach roku.

Dzięki zastosowaniu zaawansowanych algorytmów byliśmy w stanie opracować precyzyjne strategie, które mogą pomóc firmom uniknąć opóźnień w dostawach. Na przykład, firmy mogą rozważyć współpracę z dostawcami dedykowanymi wyłącznie jednemu magazynowi lub odpowiednio planować zamówienia, uwzględniając sezonowość.

Nasze badania mają szerokie zastosowanie praktyczne. Wyniki te mogą być wykorzystane nie tylko przez duże przedsiębiorstwa, ale również przez małe i średnie firmy, które chcą zoptymalizować swoje procesy logistyczne i zwiększyć swoją konkurencyjność na rynku. Wprowadzenie takich rozwiązań przyczyni się do zwiększenia efektywności łańcucha dostaw, ograniczenia kosztów związanych z opóźnieniami oraz poprawy jakości obsługi klienta. Dzięki temu firmy mogą lepiej przygotować się na nieprzewidziane sytuacje i zwiększyć swoją elastyczność operacyjną.

Efektem wspólnych badań jest publikacja „What if? Causal Machine Learning in Supply Chain Risk Management” , International Journal of Production Research https://doi.org/10.48550/arXiv.2408.13556

Autorzy: Mateusz Wyrembek (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu), George Baryannis (University of Huddersfield) oraz Alexandra Brintrup (University of Cambridge/ The Alan Turing Institute)

Mitygowanie ryzyka przedrozliczeniowego na pozagiełdowym rynku instrumentów pochodnych w Polsce.

Fluktuacje indeksów rynkowych spowodowane nieoczekiwanymi zdarzeniami tj., wybuch globalnego kryzysu finansowego w 2008/09, rozpoczęcie pandemii Covid-19 w 2020 roku czy też inwazja Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku, wywołują zarówno wśród badaczy naukowych, jak też praktyków rynkowych wzrost zainteresowania metodami zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta (CCR).

W prezentowanym badaniu analizie poddano wybraną metodę ograniczania CCR, w zakresie mitygowania ryzyka przedrozliczeniowego tj., z zastosowaniem limitów transakcyjnych, w szczególności zbadano sposoby ich utylizacji. Stąd celem opracowania jest rozpoznanie schematów wykorzystania limitów przedrozliczeniowych służących do zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta na polskim rynku pozagiełdowych instrumentów pochodnych w relacji instytucja finansowa i przedsiębiorstwo niefinansowe. Zastosowanie przedrozliczeniowych limitów wynikające z obowiązujących w Polsce regulacji prawnych ma również na celu usprawnienie i wsparcie codziennych działań operacyjnych w ramach procesu zarządzania ryzykiem rynkowym w instytucji finansowej.

W pracy postawiono hipotezę o istnieniu związku pomiędzy sposobem wykorzystania limitu przedrozliczeniowego a kategorią klienta. Zakłada się, że w przypadku kontrahenta niefinansowego limit skarbowy wykorzystuje zmienne wagi ryzyka w całym okresie funkcjonowania instrumentu pochodnego. W ujęciu modelowym zidentyfikowano schematy utylizacji przedrozliczeniowych limitów
skarbowych, zakładających w zakresie wielkości komponentu dotyczącego szacowania ryzyka rynkowego stały oraz zmienny jego poziom w trakcie funkcjonowania transakcji. W badaniu empirycznym uwzględniono analizę wybranych regulacji oraz obowiązujących przepisów prawnych, m.in. nadzorcy rynkowego oraz zasad zarządzania ryzykiem kredytowym kontrahenta instytucji finansowych. W szczególności analizie poddano zapisy Rekomendacji A Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące zarządzania przez banki ryzykiem związanym z działalnością na instrumentach pochodnych oraz politykę ryzyka kredytowego kontrahenta wybranych banków notowanych na GPW. W rezultacie przeprowadzonego badania empirycznego wskazano na dominujące podejście zastosowania zmiennych wag ryzyka zarówno dla codziennych oraz jednorazowych transakcji zawieranych w ramach przedrozliczeniowych limitów dla klienta niefinansowego (przejście z wyższych na niższe wagi ryzyka w miarę upływu czasu do daty zapadalności kontraktu). Zastosowanie danego schematu w praktyce może
mieć wpływ m.in. na wielkość nominalnej pozycji w kontrakcie, ekspozycji ryzyka oraz w konsekwencji na politykę w zakresie ustanawiania zabezpieczenia wymaganego kontraktu.

Organizacje non-profit nie działają dla zysku, ale podlegają w pewnym zakresie regułom gry rynkowej, tj. zasadom konkurencji oraz prawu popytu i podaży. Z tego względu wydaje się być zasadnym, aby stosowały one orientację marketingową, która umożliwia wyższą efektywność w działaniu. Z wieloletnich doświadczeń Autora i jego zaangażowania w trzecim sektorze gospodarki wynika, że takie nastawienie NGOs należy do rzadkości, dlatego postanowił on sprawdzić, jakie są możliwości oraz ograniczenia stosowania orientacji marketingowej w tych podmiotach.

Celem badania było ustalenie na ile dorobek marketingu traktowanego jako koncepcja menedżerska może być zaadoptowany do działalności NGOs. Mając na uwadze wysokie uzależnienie NGOs od zasobów zewnętrznych oraz potrzebę kreowania wartości dla różnych grup interesariuszy Autor w swoim rozdziale zaprezentował własną koncepcję holistycznego podejścia do wdrożenia, a następnie stosowania marketingu w NGOs z perspektywy strategicznej. Efektem prac, zaprezentowanych w publikacji, które mają charakter koncepcyjny jest modelowe ujęcie ww. zagadnienia, które posłuży do przygotowania i realizacji badań empirycznych wśród kadry zarządzającej organizacjami non-profit w Polsce. Jednym z założeń jest, że organizacje non-profit w ramach strategicznego podejścia do marketingu powinny wdrażać dwie koncepcje, tj.: koncepcję marketingu relacji (opisującą podejście procesowe) oraz koncepcję marketingu wartości (opisującą podejście wynikowe).

Podejmowane działania powinny być nakierowane zarówno na interesariuszy wspierających organizację (donatorzy prywatni, instytucje publiczne, wolontariusze) jak i beneficjentów oferowanych świadczeń. Zbudowane relacje z podmiotami z otoczenia organizacji powinny prowadzić do tworzenia lub współtworzenia wartości dla poszczególnych grup interesariuszy, a tym samym przyczyniać się do wypełniania społecznej misji NGO. Celem badania będzie weryfikacja na ile obydwie koncepcje mają zastosowanie w praktyce i jak przekłada się to na efektywność działania organizacji.

Efektem badań jest rozdział w monografii naukowej „Zarządzanie organizacjami w społeczeństwie informacyjnym”, pod red. J. Walas-Trębacz i M. Zakrzewskiej, zatytułowany „Orientacja marketingowa organizacji non-profit. Przesłanki i możliwości zastosowania”.

Podczas konferencji przedstawiono tematykę zachowań konsumentów oraz trudność w opisie tego zagadnienia wyłącznie na gruncie nauk ekonomicznych. Zachowania finansowe konsumentów stanowią przedmiot badań wielu dyscyplin naukowych, choć największe zainteresowanie tematem widać wśród m.in. ekonomistów, socjologów i psychologów. Interesujące jest to, że rozważania dotyczące zachowań finansowych konsumentów nie były dotychczas szczególnie wyodrębniane w ekonomii, traktując zagadnienie jako jedno z sektorowych zachowań konsumentów, co wpłynęło na kształt modeli teoretycznych i brak ich pełnej funkcjonalności, szczególnie w dynamicznym, finansowym środowisku. Istotną rolę w przeprowadzonej analizie odegrał czynnik wieku i związane z nim podziały pokoleniowe. Jak wynika z literatury, uwypuklają się coraz mocniej rozbieżności granicznych lat pokoleń. Ponadto, nie można pomijać odseparowania efektu kohorty od efektu wieku. Pojawia się wówczas pytanie, na ile określone zachowania konsumentów są determinowane zbliżonym momentem urodzenia, a na ile podobnym wiekiem.

Pojawiające się wątpliwości teoretyczne stały się przyczynkiem do konceptualizacji modelu, który mógłby w funkcjonalny sposób wyjaśnić zachowania finansowe konsumentów w różnych obszarach, np. płatniczym, oszczędnościowym, inwestycyjnym, kredytowym i wielu innych. Czerpiąc z założeń innych badaczy, opracowano model zachowań finansowych konsumentów (ang. Consumer Financial Behaviour Model (CFB)), który opiera się na założeniu, że grupy czynników, które dotychczas stanowiły podstawy modelu (np. ekonomiczne, społeczne) grają role „drugoplanowe” w kształtowaniu i stymulowaniu głównych składowych modelu, którymi są: C – typ konsumenta, X – rodzaj produktu i usługi, M – motywacja, Cap – zdolności i O – możliwości. Dokonano egzemplifikacji modelu poprzez przeprowadzenie dwuetapowego badania własnego, a tłem do empirycznej analizy była kategoria pokolenia (etap I – badanie CAWI, etap II –  badanie IDI oraz FGI). Zweryfikowano determinanty wpływające na zachowania finansowe badanych pokoleń (Silent Generation, Baby Boomers, Pokolenie X, Y, Z i Alfa) w obszarze płatności, oszczędności-inwestycji i kredytów (w obszarze kredytów z wyłączeniem Pokolenia Alfa).

Temat wykorzystania gotówki w gospodarce jest badany głównie w kontekście płatności dokonywanych przez konsumentów. Jednak problematyka ta wymaga również uwzględnienia kwestii posługiwania się gotówką przez mikroprzedsiębiorstwa, nie tylko w zakresie przyjmowania zapłaty od klientów w tej formie, ale także realizacji płatności gotówkowych na rzecz pracowników i kontrahentów.

Celem przeprowadzonych badań była identyfikacja wewnętrznych i zewnętrznych czynników wpływających na wykorzystanie gotówki przez mikroprzedsiębiorstwa w Polsce, określenie siły oddziaływania i zależności między czynnikami oraz ich hierarchii. W pierwszym etapie dokonano przeglądu literatury, na podstawie którego wyodrębniono siedem czynników wpływających na wykorzystanie gotówki w przedsiębiorstwach (mała skala działalności, opłaty związane z rozliczeniami bezgotówkowymi, preferencje klientów, preferencje kontrahentów, opóźnienia w rozliczaniu transakcji bezgotówkowych, brak postrzegania związku z zastosowania rozliczeń bezgotówkowych ze wzrostem efektywności lub obrotów, postrzeganie technologii i procedur rozliczeń bezgotówkowych jako skomplikowanych). Następnie przeprowadzono pogłębione wywiady indywidualne z właścicielami przedsiębiorstw reprezentujących mikrobiznes, co pozwoliło zwiększyć grupę czynników o kolejne sześć (działalność B2C versus B2B, działalność stacjonarna versus on-line, preferencje pracowników, możliwość braku rejestracji transakcji gotówkowych, zwyczaje w branży, możliwość płatności gotówkowych B2B w ramach limitu).

W kolejnym etapie w ramach drugiej tury wywiadów z mikroprzedsiębiorcami pozyskano informacje na temat zależności i siły oddziaływania pomiędzy wszystkimi 13 czynnikami. Na podstawie interpretacyjnego modelowania strukturalnego dokonano oceny wzajemnych relacji między czynnikami, określono siłę oddziaływania i zależności między nimi oraz ich hierarchię.

Przeprowadzone badania pozwoliły na wyodrębnienie czynników, które mają największy wpływ na inne, ale są niezależne od innych elementów. Są to: skala działalności, kanał sprzedaży, rodzaj biznesu. Badania umożliwiły również określenie czynników najbardziej zależnych od innych czynników. Są to: preferencje klientów, kontrahentów, pracowników, postrzeganie płatności bezgotówkowych jako niemających związku ze wzrostem obrotów i jako skomplikowanych, zwyczaje w branży, możliwość braku rejestracji transakcji gotówkowych.

Wyniki badań pokazują, że na wykorzystanie gotówki przez mikroprzedsiębiorców wpływ ma wiele czynników, których skala oddziaływania jest duża. Największą niezależnością, a także siłą oddziaływania charakteryzują się obiektywne czynniki wewnętrzne. Wewnętrzne i zewnętrzne czynniki o charakterze subiektywnym (odczucia, oczekiwania) są zależne od obiektywnych czynników wewnętrznych. Zewnętrzny (regulacyjny oraz związany ze strategiami cenowymi banków) wpływ na zmianę poziomu wykorzystania gotówki przez mikroprzedsiębiorców jest ograniczony.

W referacie określono poziom komercjalizacji przedsiębiorstw społecznych w Polsce. Ponadto podjęto próbę oceny związku między poziomem komercjalizacji przedsiębiorstw społecznych oraz ich wybranymi cechami.

Poziom komercjalizacji został określony na podstawie udziału przychodów z działalności gospodarczej w przychodach ogółem przedsiębiorstw społecznych. Na podstawie przeglądu literatury przyjęto, że na poziom komercjalizacji przedsiębiorstw społecznych mogą wpływać ich cechy związane z wielkością (liczba pracowników zatrudnionych na podstawie umowy  o pracę, łączne przychody organizacji), forma prawna działalności oraz zmienne związane ze specyfiką prowadzonej działalności (główny obszar działalności gospodarczej prowadzonej przez organizację, rynek, na którym organizacja głównie prowadzi działalność gospodarczą, zakres prowadzenia działalności online przez organizację). Zestaw ten uzupełniono o dwie dalsze cechy – siedzibę organizacji oraz rok rozpoczęcia działalności.

Podjęta w referacie problematyka została poddana weryfikacji na podstawie danych empirycznych, pochodzących z badania ankietowego, które zostało zrealizowane w 2023 roku na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie badawczej, obejmującej 585 przedsiębiorstw społecznych. Przy ocenie zależności między zmiennymi zastosowano test niezależności chi-kwadrat, analizę korelacji rang Spearmana oraz regresję porządkową.

Przedsiębiorstwa społeczne stanowią zbiorowość, w której występują duże różnice w zakresie poziomu komercjalizacji. Z jednej strony niemal co czwarte przedsiębiorstwo społeczne (23,1%) charakteryzuje się niskim poziomem komercjalizacji, gdyż osiąga z działalności gospodarczej nie więcej niż 10% przychodów, z drugiej zaś niemal co piąte przedsiębiorstwo społeczne (18,8%) wykazuje pełną komercjalizację i 100% przychodów uzyskuje z prowadzonej działalności gospodarczej.

Przeprowadzone analizy pozwalają na sformułowanie wniosków w zakresie związku między wybranymi cechami przedsiębiorstw społecznych i poziomem ich komercjalizacji. Potwierdzony został związek między formą prawną działalności oraz udziałem przychodów z działalności gospodarczej. Ponadto analizy wykazały, że tylko jedna zmienna związana z wielkością przedsiębiorstwa społecznego (łączne przychody organizacji) wykazuje statystycznie istotną zależność ze zmienną określającą poziom komercjalizacji. Wśród pozostałych analizowanych cech przedsiębiorstw społecznych zidentyfikowano jeszcze dwie dalsze, wykazujące związek z udziałem przychodów z działalności gospodarczej. Należą do nich: rok rozpoczęcia działalności oraz zakres prowadzenia działalności online przez organizację.

Związek pozostałych analizowanych cech przedsiębiorstw społecznych z poziomem komercjalizacji nie został potwierdzony.

Współautor: Paweł Mikołajczak

Transfer zysków polegający na przenoszeniu zysków przez międzynarodowe przedsiębiorstwa z krajów o wysokich obciążeniach podatkowych do krajów postrzeganych jako raje podatkowe jest od lat przedmiotem licznych badań. Celem każdego kraju jest bowiem wprowadzenie odpowiednich uregulowań, które pozwolą na uszczelnienie systemu i poniesienie jak najmniejszych strat podatkowych z tytułu wytransferowanych zysków. W związku z tym zastanawiać może, które kraje są najczęściej wykorzystywane do transferu zysków i jakie są czynniki wpływające na transfer zysków. W naszym badaniu staramy się odpowiedź na te pytania.

Analizując bilanse płatnicze 96 gospodarek z całego świata szacujemy wielkość transferu zysku w poszczególnych krajach na przestrzeni lat 2009-2021. Nasze wyniki wskazują, że kraje, w których wartość wytransferowanych zysków jest największa to: Mali, Mozambik, Litwa oraz Nepal, a kraje z najniższymi wartościami to z kolei: Chile, Bośnia i Hercegowina, Słowacja i Macedonia. Jednocześnie, w skali globalnej zauważalne są dwa trendy: wzrostowy w przypadku gospodarek rozwijających się i spadkowy w przypadku gospodarek rozwiniętych.

Znaczące różnice w wartościach transferowanych zysków pomiędzy gospodarkami, jak również duża różnorodność wśród badanych gospodarek skłoniły nas do poszukiwania cech wspólnych, makro determinant, które w sposób istotny wpływają na wartości transferowanych zysków. W ramach badania analizowaliśmy czynniki ekonomiczne (takie jak PKB, inflacja czy eksport), jak również czynniki regulacyjno-podatkowe (stawka CIT, przepisy dotyczące cen transferowanych czy cienkiej kapitalizacji), czynniki związane z zarządzaniem (jakość przepisów, kontrola korupcji, itd.) oraz czynniki społeczno-kulturowe (religia). Łącznie przeanalizowaliśmy 27 różnych czynników, dowodząc istotność statystyczną aż dla 14 z nich. Do najważniejszych determinant mających istotny, negatywny wypływ na transfer zysków należą wzrost PKB, klasyfikacja kraju, raportowanie Country-by-Country oraz religia-Islam. Najważniejsze czynniki o pozytywnym wpływie, to znaczy czynniki wpływające na wzrost wartości transferowanych zysków w relacji do PKB to przynależność do grupy krajów o niskim dochodzie, wyższy udział handlu w PKB oraz posiadanie przepisów o cienkiej kapitalizacji.

Współautorzy: dr hab. Katarzyna Perez, prof. UEP; dr Tomasz Kaczmarek

Przeprowadzone badanie składało się z dwóch części. W pierwszej części głównym celem badania była próba oceny cech społeczno-ekonomicznych, warunków zatrudnienia, doświadczeń związanych z dojazdem do pracy oraz zmian w jakości życia poza pracą na preferencje pracowników biurowych w zakresie świadczenia pracy z domu w Polsce. W drugiej części badania celem głównym była ocena deklarowanej chęci przeprowadzki pracowników biurowych z centrów miast na przedmieścia w związku z możliwością wykonywania pracy z domu oraz wpływu na te preferencje cech społeczno-ekonomicznych, warunków zatrudnienia, doświadczeń związanych z dojazdem do pracy oraz zmian w produktywności pracy.

Wyniki badania ankietowego wskazują: 

1. Obecnie ponad połowa pracowników pracuje w biurach, 13,3% całkowicie zdalnie, a pozostali hybrydowo.
2. Mając wybór w zakresie miejsca wykonywania pracy, wzrasta preferencja do pracy w domu: 21,4% chce pracować całkowicie zdalnie, 20,7% woli pracować w domu więcej niż dwa dni w tygodniu, a 19,1% preferuje dwa dni pracy zdalnej w tygodniu.
3. Ponad połowa pracowników nie chce pracować w biurze w piątki, a 43,5% w poniedziałki.
4. Zakładając, że pracownicy mogliby pracować zdalnie, ponad połowa respondentów rozważa przeprowadzkę na przedmieścia miast do 40 km od centrum miasta, a prawie 22% zagranicę.
5. Za największą zaletę mieszkania na przedmieściach, respondenci uznają bliskość natury, a w dalszej kolejności lepsze warunki mieszkaniowe oraz niższe koszty życia.
6. Ponad połowa pracowników uważa, że praca z domu poprawiła jakość ich życia poza pracą, a 43,5% jest zdania, że poprawiła się produktywność ich pracy, choć tylko co trzeci uważa, że wynika to z oszczędności czasu na dojazdach do pracy.
7. Jednocześnie 47,7% pracowników uważa, że praca w biurze daje korzyść oddzielenia pracy zawodowej od życia prywatnego.
8. Tylko 12,5% pracowników wskazuje, że komunikacja ze współpracownikami oraz motywacja i samodyscyplina (13,6%) są najważniejszymi problemami w pracy zdalnej. Co piąty jest zdania, że zacieranie się granicy między pracą a życiem prywatnym i społeczna izolacja są większymi problemami.
9. Co trzeci pracownik wskazuje, że największą zaletą pracy zdalnej jest brak konieczności dojeżdżania do pracy, a 14,4% ceni elastyczność w wyborze godzin pracy.

Efektem badania będą dwie publikacje: Work-from-home in Poland: Socio-Economic Drivers and Preferences autorstwa Beaty Woźniak-Jęchorek i Sławomira Kuźmara (UEP) oraz Moving to the suburbs? Exploring the potential impact of work-from-home on suburbanization in Poland autorstwa Beaty Woźniak-Jęchorek i Sławomira Kuźmara (UEP) we wsółpracy z David Bole (Head of the Department of Human Geography z Anton Melik Geographical Institute ZRC SAZU ze Słowenii).

Bliższe informacje o wnioskach z obu badań znajdują się w opisie prezentacji przedstawionych na konferencji EAEPE:
Exploring the Desire to Work-From-Home: An Examination of the Residential Divide in Poland
Work-from-home in Poland: Socio-Economic Drivers and Preferences