Problematyka konferencji
Konferencja pt. „Analiza ekonomiczna w warunkach niepewności” organizowana jest pod patronatem Narodowego Banku Polskiego. Problematyka konferencji koncentruje się wokół aktualnych procesów gospodarczych zachodzących w kraju i poza granicami, w tym zwłaszcza na szokach kryzysowych, a także metodach i narzędziach analizy ekonomicznej. Ważną przesłanką organizacji Konferencji jest również jubileusz 30-lecia Katedry Controllingu, Analizy Finansowej i Wyceny, która razem z Oddziałem Okręgowym Narodowego Banku Polskiego w Poznaniu, jest współorganizatorem Konferencji.
Poprzez stworzenie okoliczności do dyskusji osób zaangażowanych w analizę ekonomiczną, zainaugurowanej wystąpieniem członka Zarządu NBP, można będzie szeroko omówić nie tylko metody oceny i czynniki wpływające na kondycję ekonomiczną przedsiębiorstw, ale również pokazać obszary coraz szerszego wykorzystania jej wyników w procesach podejmowania decyzji. Konferencja ma charakter wydarzenia skierowanego do szerokiego grona pracowników badawczo-dydaktycznych, przedstawicieli przedsiębiorców oraz studentów.
Celem konferencji jest dyskusja nad sposobami wsparcia rozwoju gospodarczego, w tym przede wszystkim przetrwania przedsiębiorstw w konfrontacji z pojawiającymi się szokami kryzysowymi, przez dostosowanie analizy ekonomicznej do warunków niepewności i uwzględnienie w niej zmienności prawnego i ekonomicznego otoczenia przedsiębiorstw.
Oczekiwania dotyczące jakości informacji dostarczanych przez analizę ekonomiczną nieustannie rosną. Z jednej strony ze względu na zapotrzebowanie zgłaszane przez przedsiębiorstwa, inwestorów, analityków i innych uczestników rynku, z drugiej strony ze względu na możliwości, jakie w tym zakresie stwarza rozwój nowych technologii, szczególnie technologii informacyjnych. Analiza ekonomiczna nie zdążyła w pełni „poradzić” sobie z tymi wyzwaniami, gdy już nadeszły nowe. Pojawiające się ostatnimi laty szoki kryzysowe spowodowały, że skuteczne posługiwanie się analizą ekonomiczną jako narzędziem prognozowania stało się trudniejsze. Obserwując realia rynku, można wskazać, że ocena wpływu szoków kryzysowych na funkcjonowanie poszczególnych przedsiębiorstw była nierzadko formułowana opatrznie, nawet gdy zarządzający, czy pozostali interesariusze, wykorzystywali wypracowane przez środowiska naukowe metody i narzędzia analizy ekonomicznej lege artis.
Warunki niepewności, spowodowane wpływem na nie szoków kryzysowych, wymagają dogłębnego zrozumienia ich istoty, przyczyn, przebiegu i konsekwencji, a następnie doskonalenia metod i narzędzi analizy ekonomicznej, nie tylko ex post, ale przede wszystkim in tempore oraz ex ante. Wydaje się, że realizacja tych zamierzeń wymaga ściślejszego powiązania analizy ekonomicznej przedsiębiorstw z makroekonomicznymi determinantami ich rozwoju.
Szoki kryzysowe, jakie miały ostatnimi laty miejsce, a także podejmowane w związku z nimi reakcje społeczeństw i rządów poszczególnych państw, były nierzadko bezprecedensowe, co postawiło pod znakiem zapytania uniwersalność niektórych praw ekonomicznych, ustalanych w warunkach politycznych ekonomicznych, społecznych, technologicznych, środowiskowych czy prawnych, które w mniejszym lub większym stopniu uległy przeobrażeniom. Choć większość praw ekonomicznych przetrwa próbę czasu, to dynamika wynikających z nich zjawisk – częściowo niezbadanych – czynników warunkujących te prawa, może być inna. Obecnemu stanowi wiedzy, prezentowanemu w literaturze przedmiotu, tempo propagacji sygnałów makroekonomicznych wśród przedsiębiorstw – szczególnie z różnych branż – wydaje się umykać. W tym kontekście rozwój modelowania finansowego opartego na uniwersalnych założeniach teoretycznych, równolegle uwzględniającego obserwacje statystyczne, które od tych założeń mogą odbiegać, jest szczególnie istotny pod kątem budowania systemu wczesnego ostrzegania przed sytuacjami zagrażającymi stabilności systemu finansowego i całej gospodarki.
Jednocześnie, biorąc pod uwagę możliwości sztucznej inteligencji, uwidocznione szerokiemu gronu odbiorców na przykład przez ChatGPT, należy zauważyć, że wizja analizy ekonomicznej, w której program komputerowy – na podstawie bieżących danych dotyczących przedsiębiorstwa i jego otoczenia – generuje raporty prognostyczne wraz z rekomendacjami zarządczymi, nie wydaje się bardzo odległa. Refleksja ta jest ważna nie tylko dla środowiska naukowego, ale także dla praktyków biznesu, analityków, inwestorów, specjalistów w zakresie controllingu, którzy w codziennej pracy wykorzystują narzędzia analizy ekonomicznej. Nie sposób przecenić wagę tej tematyki dla banków i innych instytucji finansowych, biegłych rewidentów, czy różnego rodzaju instytucji kontrolujących, bądź też w inny sposób kształtujących rzeczywistość gospodarczą.
Mnogość wyzwań, jakie stoją przed analizą ekonomiczną, wymaga współpracy pomiędzy instytucjami o różnych kompetencjach. Patrząc szerzej, można postawić tezę, że nauki ekonomiczne, aby miały większe znaczenie dla gospodarki, a w konsekwencji społeczeństwa, nie mogą być oderwane od powiązań o charakterze instytucjonalnym. Mając to na uwadze, należy podkreślić, że stworzenie okoliczności do dyskusji szerokiego grona osób zajmujących się analizą ekonomiczną, w tym przedstawicieli Narodowego Banku Polskiego oraz uczelni ekonomicznych, a także innych instytucji oraz przedsiębiorstw, jest utylitarną przesłanką Konferencji.
Znaczącą rolę w tej współpracy powinny odgrywać katedry skupione wokół finansów, controllingu, rachunkowości, ekonomiki czy inwestycji, a zatem ośrodki naukowe, które są w Polsce dziedzicami dorobku analizy ekonomicznej przedsiębiorstw. W tym miejscu warto wskazać na obchodzącą jubileusz Katedrę Controllingu, Analizy Finansowej i Wyceny, która kontynuuje tradycję poznańskiej szkoły analizy ekonomicznej. W warunkach niepewności, gdy naturalnie rodzą się pytania o uniwersalność i aktualność wiedzy ekonomicznej, warto spojrzeć na zagadnienia ekonomiczne szeroko, do czego inspiracją mogą być prace prof. Edwarda Taylora, którego pomnik znajduje się przy gmachu Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. W dzisiejszych czasach takiemu szerokiemu spojrzeniu szczególnie służyć może współpraca osób otwartych na specjalistyczną wiedzę innych.
30-lecie działalności Katedry Controllingu, Analizy Finansowej i Wyceny jest znakomitą okazją, żeby przekazać jej historię następnym pokoleniom oraz zadać kluczowe pytania, dotyczące analizy ekonomicznej. Jest to tym istotniejsze, że wyzwania, przed jakimi obecnie stoją uczestnicy życia gospodarczego w Polsce i na świecie mają przyczyny być może w pokoleniowych zmianach w gospodarce.