Rezultaty projektu IREG
Dr Sławomir Kuźmar
Nazwa konferencji: The 36th Annual EAEPE Conference 2024 Economics in a changing world. New perspectives to economic analysis and economic policy Organizator: European Association for Evolutionary Political Economy, Faculty of Economics and Business University of the Basque Country, Bilbao Termin: 04-06 września 2024 Tytuł wystąpienia: Work-from-home in Poland: Socio-Economic Drivers and Preferences
W wyniku pandemii COVID-19 doszło do istotnych przemian w zakresie funkcjonowania współczesnych rynków pracy, a jedną z najbardziej zauważalnych zmian było upowszechnienie się tzw. pracy zdalnej (ang. remote wotrk, work form home).
Po bardzo istotnym wzroście odsetka osób pracujących zdalnie w okresie pandemicznym, udział osób wykonujących pracę z domu początkowo spadł, a od 2023 roku zaczął się stabilizować na świecie. W Polsce dane GUS wskazują, że w pierwszym kwartale 2024 roku liczba osób pracujących z domu, zazwyczaj lub okazjonalnie, wzrosła z 2,34 mln (poziom obserwowany rok wcześniej) do 2,6 mln, co stanowi 15,1% wszystkich zatrudnionych (BAEL, 2024). Oznacza to coraz większe upowszechnienie takiej formy wykonywania pracy, choć dostęp do pracy zdalnej różni się między przedsiębiorstwami, grupami zawodowymi, czy sektorami gospodarki.
W dobie starzejącego się społeczeństwa i niedoborów kapitału ludzkiego, ważne stają się jednak preferencje pracowników w zakresie formy, czasu i miejsca wykonywania pracy. Pracownicy z różnych grup społeczno-ekonomicznych mogą zgłaszać różne preferencje w tym zakresie, które powinny być brane pod uwagę przez pracodawców w celu lepszego dopasowania potrzeb zatrudnionych do ofert pracy. Dlatego też przedmiotem tego badania była próba oceny czynników społeczno-ekonomicznych takich, jak wiek, płeć, miejsce zamieszkania, ilość dzieci w gospodarstwie domowym, sektor, stanowisko, długość doświadczenia zawodowego, środek transportu do pracy czy postrzegane przez pracownika zmiany w jakości życia poza pracą na preferencje pracowników biurowych w zakresie świadczenia pracy zdalnej w Polsce.
Badanie oparto na danych pierwotnych zebranych w ramach reprezentatywnego badania ankietowego grupy 639 polskich pracowników biurowych. Przeprowadzone analizy wykazały, że istotne dla pracy zdalnej w Polsce są następujące czynniki:
- wiek: otrzymane wyniki wskazują, że preferencje dotyczące zakresu pracy zdalnej maleją wraz z wiekiem. Osoby w wieku 55-60 lat, 61-65 lat oraz powyżej 66 roku życia znacznie rzadziej preferują pracę z domu, niż młodsi respondenci (w wieku 24-35 lat)
- stanowisko i doświadczenie zawodowe: właściciele firm są najbardziej skłonni do pracy zdalnej. Ponadto osoby z 1-3 oraz 4-7-letnim doświadczeniem zawodowym są bardziej skłonne do pracy z domu w porównaniu do osób z mniejszym doświadczeniem. Pracownicy sektora prywatnego, a także zatrudnieni w branżach ICT oraz edukacji, również częściej preferują pracę zdalną.
- sposób dojazdów do pracy: osoby korzystające z samochodów jako kierowcy, komunikacji miejskiej (autobus/tramwaj/metro) oraz chodzące pieszo są mniej skłonne do pracy zdalnej.
- deklarowany wpływ pracy zdalnej na jakość życia osobistego: analiza wykazała, że pogorszenie jakości życia osobistego w wyniku świadczenia pracy z domu wpływa na mniejszą skłonność do akceptacji pracy zdalnej. Wniosek ten potwierdza badania, że tylko osoby usatysfakcjonowane pracą w domu, chcą ją w ten sposób wykonywać. Osoby, które mają problem z samodyscypliną czy organizacją pracy, nie powinny pracować z domu.
(Współautorka: Beata Woźniak-Jęchorek)